650 yıllık Manisa Bezi bin yıllık ebru sanatıyla renklendi

Osmanlı yelkenleri için dokunmaya başlanan, sonra terletmeyen özelliğiyle sarayın vazgeçilmez kumaşları arasında yer alan Manisa Bezi günümüzde de Manisalı hünerli kadınların ellerinde yaşamaya devam ediyor. Dokuma tezgahlarında ince bir işçilikle dokunan Manisa Bezleri şimdi de bin yıllık ebru sanatı kullanılarak çeşitlendirildi.
Şehzadeler Belediyesine ait Kurşunlu Han Atölyelerinde, Şehzadeler Halk Eğitim Merkezi iş birliği ile açılan Manisa Bezi dokuma kursu ve ebru sanatı kursu hünerlerini birleştirdi. 650 yıllık Manisa bezi ile bin yıllık ebru sanatının buluştuğu çalışma ile birbirinden güzel eserler ortaya çıktı.

Yelkenli kumaşından hac kıyafetine uzanan yolculuk
Kurşunlu Han’daki Manisa Bezi Dokuma Kursu’nun Şehzadeler Halk Eğitim Merkezi kurs eğitmenlerinden Ayşe Çamurlu, “Manisa Bezi, 650 yıllık bir gelenek. Daha önce Osmanlı’da dokunmuş padişahlar, saray mensupları gömlek olarak kullanmış. Sonra ev dekorasyonlarına dönüştü masa örtüsü, perde, çarşaf olarak kullanılmış sonra biz burada hac kıyafeti dokumaya başladık. Böyle böyle ilerledi. Manisa Bezi doğal pamukludan oluşan bir kumaşımız ve yazın serin kışın sıcak tutuyor ve asla terletmiyor. İlk olarak Osmanlı’da yelkenli bezi olarak kullanılıyordu sonra saray mensupları tarafından gömlek olarak kullanılmış” dedi.
Manisa bezinin ebru sanatıyla birleşme serüvenini de anlatan Çamurlu, “Daha önce Manisa bezinin beyaz örtülerini çıkardık. Ebru kursu hocamız Sibel Gürcü’nün sanatını işlemesiyle çalışmamızı Halk Eğitim Merkezi Müdürümüz İlyas Kayaokay’a gösterdik. Sonra o da fikir olarak bize Manisa bezini ebruyla birleştirirseniz daha güzel fikirler çıkacağını söyledi. Manisa Bezinin kollarına işlem yaptık, sonra değişik desenler yaptık. Manisa Bezinin üzerinde daha da ileride ebruyla Manisa bezimizi birleştireceğiz. Daha güzel daha değişik şeyler çıkartacağız” şeklinde konuştu.

“Çok güzel sonuçlar aldık”
Şehzadeler Halk Eğitim Merkezi Ebru Sanatı Eğitmenlerinden Sibel Gürcü ise ebru sanatı hakkında bilgi vererek, “Ebru sanatı dünyada tuvali su olan tek resim sanatıdır. Yaklaşık bin yıllık bir geçmişe dayanıyor. Tarihi Hurşunlu Han’da unutulmaya yüz tutmuş geleneksel sanatımız olan ebruyu halkımıza tanıtıyoruz, sevdiriyoruz büyük ilgi görüyor. Ebruyu biz kağıt üzerine uyguluyoruz. Ebrumuzu tarihte de bu şekilde. Gelen yoğun ilgiyle çeşitli alanlara da uygulamaya başladık. Bizde Kurşunlu Han’da kumaş üzerine uygulamaya başladık. Fularlar yapıyoruz, çantalar yapıyoruz. Bu şekilde talep görünce acaba bunu Manisa bezinde de uygulayabilir miyiz, o yüzeyde de ebruyu tutturabilir miyiz? diye düşündüm. Hocamızdan da destek alarak Manisa Bezine ebruyu uyguladım. Çok da güzel sonuçlar aldık. Hem Manisa Bezimize hem de unutulmaya yüz tutmuş olan ebru sanatını Manisa Bezine uygulayarak bir ilki gerçekleştirmiş olduk. Ahşap yüzeylere de uygulayabiliyoruz, seramik objelere uygulayabiliyoruz, ayakkabılara uygulanabiliyor. Birçok alanda tutunabilen her türlü yüzeye uygulayabiliyoruz. Cam şişelere uyguladık güzel sonuçlar aldık, kitap ayraçları yapıyoruz, defter kaplıyoruz, ciltçilik alanında da kullanıyoruz ebruyu” ifadelerini kullandı.
Kağıda işlenen ebrularda toprak boya kullandıklarını ancak bunun kumaşta uygulanamadığı için kimyasal boyaları kullandıklarını aktaran Gürcü, “Kağıtta uyguladığımız geleneksel olan ebrumuz toprak boyalarla yapılan çalışmalar ama kumaşta kimyasal hazır boyalar kullanıyoruz. Kumaşa kullanılabilen ebru boyaları kullanabiliyoruz. Bunlar çünkü çıkmıyor. Kumaş yüzeyinde kalıcılık sağladığı için yıkayıp tekrar kullanılabiliyoruz. Toprak boyalarımızda çıkmıyor ama kumaşta toprak boya kullanırsak kimyasal boyalarla yaptığımız çalışmayı elde edemeyiz. Kimyasal boyalarla boyayacağız ki kalıcılık sağlasın” dedi.

“Yeni bir sanat ortaya çıktı”
Şehzadeler Halk Eğitim Merkezi Müdürü İlyas Kayaokay ise yapılan çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi: “Şehzadeler Halk Eğitim Merkezi ile Şehzadeler Belediyesi iş birliği ile Kurşunlu Han gibi tarihi bir mekânda çeşitli kurslar açıyoruz. Öğretmenlerimizin bize talepleri yerine istikâmetinde bin yıllık ebru sanatıyla 650 yıllık Manisa bezini birleştirdik. Yeni bir sanat ortaya çıkardık. Normalde masa örtüsü, çeşitli kıyafetler, haç kıyafetleri amacıyla kullanılan Manisa Bezini ebru sanatıyla birleştirerek daha farklı bir sanat dalı ortaya çıkarmış olduk.”