Maske atıkları, leylekleri tehdit ediyor

Aydın’ın Söke ilçesindeki leylek yavruları büyümeye başlarken, çevresel atıklarla birlikte şimdi de etrafa atılan tıbbi maskeler leylek yavrularını tehdit ediyor.

Sulak alanları ile birlikte önemli göç alanlarından olan Aydın’ın Söke ilçesinde yavruların büyümesi ile beraber sıkıntılar da başladı. Çevresel atıklar ile birlikte pandemi döneminde yoğun olarak kullanılan ve etrafa atılan Covid-19 maskeleri artık leylek yuvalarında da görülmeye başlandı. Özellikle maskelerdeki iplerin yavruların boynuna dolandığını ifade eden Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü; “Özellikle maskelerin iplerinin yavruların boynuna dolanması halinde sonuçları kötü olacaktır” dedi.

Gölbent Mahallesi’nde elektrik direklerine yuva yapan bir leyleğin boynuna ve ayağına ip dolandığını gören Gölbent Köyü Muhtarı Ahmet Yemiş, durumu EKODOSD ekiplerine bildirdi. Aynı köyde oturan EKODOSD Yönetim Kurulu Üyesi çiftçi Abdullah Kavak tarafından beslenme alanlarında takip edilen ancak yakalanamayan leylek boynundaki iplerin yuvadaki çalılara takılmasıyla hareket edemez hale geldi. ADM Elektrik Dağıtım Söke Şefi Şeref Aldoğan’la görüşülerek teknik destek istenmesinin ardından, Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü (DKMP) uzmanları ve EKODOSD üyeleri işbirliğiyle leyleğe dolanan ipler temizlenerek tekrar uçması sağlandı. EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü leyleğin kurtarılmasının ardından, vatandaşların atıklar konusunda daha duyarlı olmasını istedi.

Çöplerin her geçen gün leylekleri daha da tehdit ettiğine dikkat çeken EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü; “Anadolu’da en sevilen göçmen kuşların başında gelen leylekler bahar aylarında insanlara büyük mutluluk verir ve zevkle onların hareketlerini takip ederler. Özellikle kırsal kesimlerde hemen her kişinin leyleklerle ilgili ilginç hikayeleri bulunmaktadır. Doğaya atılan çöpler gerek karasal alanda gerekse denizel ortamda birçok canlıyı tehdit etmektedir. Çöplerden en çok etkilenen canlıların başında leylekler gelmektedir. Afrika’dan gelir gelmez bir yandan beslenmesini yaparak uzun yolculuğun verdiği yorgunluğu çıkarırken, bir yandan da sahiplendiği yuvaların tamiratına başlarlar. Gölbent’in leyleği bugün kurtuldu ancak tüm leylekler yine aynı sorunla tehdit altında bulunmaktadır. Çöp sorunlarının daha az olduğu geçmiş yıllarda leylekler yumurtadan çıkan yavrularının daha rahat etmesi ve çalılardan etkilenmemesi için yuvaya ot ve saman gibi yumuşak doğal malzemeler taşımaktaydı. Ancak çöplerin artık gelişigüzel duyarsızca doğaya atılması yüzünden, leyleklerin de davranışları değişti. Yuvaya taşımada daha kolay olan insan kaynaklı atıklara yöneldiler. Bugün bir leylek yuvasına bakıldığında insanlara ait her türlü malzemeyi bulmak mümkündür. Çevreye atılan başta plastik poşetler, gübre çuvalları, kıyafetler, oyuncaklar, saman ipleri vb. gibi birçok atık malzeme, leylekler tarafından yuvalara taşınmaktadır. Eski yıllarda olmayan Pandemi döneminde yoğun olarak kullanılan Covid maskelerini artık leylek yuvalarında da görmeye başladık. Özellikle maskelerin iplerinin yavruların boynuna dolanması halinde sonuçları kötü olacaktır” dedi.

Çöplerin doğaya atılmamasına yönelik çalışmaların yapıldığını sözlerine ekleyen Sürücü, “Doğa Koruma ve Milli Parklar, Ege Üniversitesi ve EKODOSD işbirliğiyle ve ADM’nin teknik destekleriyle yapılan yavru leylek halkalama çalışmaları sırasında kırsal kesimlerde çöplerin doğaya atılmamasına yönelik çalışmalar yapmaktayız. Bu konuda kahvelere asılacak bir poster çalışması yapacağız. Köyümüzde, kentimizde, doğamızda, çevremizde, denizlerimizde, göllerimizde ve akarsularımızda en büyük sorunumuz çöpler olmaktadır. Çöpler başta leylekler olmak üzere birçok canlıyı tehdit etmektedir. Özellikle Milli Eğitim Müdürlüklerine bu konuda önemli görev düşmektedir. Çevre konusu derslerde mutlaka işlenmeli ve öğrenciler küçükten eğitilmelidir” dedi.